- Wat ontzettend moedig dat je dat aandurft, ik zou dat niet durven.
- Ben je niet bang dat je de goden verzoekt?
- Ja, leuk maar toch is het anders als je echt te horen krijgt dat je dood gaat.
- Ben je niet bang dat je mensen ermee kwetst?
- Ik zou het wel weten, ik zou direct mijn baan opzeggen en ik zou gaan reizen.
Allemaal reacties die ik krijg als ik vertel over het programma A Year to Live
En ik ben nu een week verder en is er wat veranderd? Ja er is ontzettend veel veranderd. Alleen al de confrontatie met mezelf, mijn eigen kwetsbaarheid, mijn eigen vergankelijkheid, mijn eigen angsten. En is dit anders dan bij iemand die te horen gekregen heeft nog maar een beperkte tijd te leven te hebben? Ik weet het niet het voelt niet anders, maar ik weet het werkelijk niet.
Deze week kreeg ik een interview met Hans Siepel onder ogen dat mij enorm raakte. Hij zegt “Je realiseert je op dat moment dat de dood aan tafel is komen zitten. Dan komt er echt wanhoop. Je kunt het niet beetpakken. Je moet ermee in gesprek, je angsten onder ogen zien. Je moet je afvragen, waar je bang voor bent.”
Natuurlijk bij mij is het anders dan bij Hans want ik ben niet ziek, maar ook ik ervaar dit. En ook al ben ik al heel lang bezig met de dood en heb ik mij waarschijnlijk al veel meer er op voorbereid dan menig ander in mijn omgeving, toch treft mij die wanhoop ook, nu ik het zo dichtbij laat komen.
Maar juist door die wanhoop kan ik ook de mooie kant van het leven zien. Want wie zei ook alweer : “je gaat pas leven als je de dood durft aan te kijken”.
Om me zo goed mogelijk voor te stellen wat het is om nog een jaar te leven, lees over de dood en over sterven en kijk ik naar programma’s die erover gaan. En ik merk dat ik tegen een heleboel zaken aanloop die hierin aangehaald worden.
Hans vertelt in zijn interview dat hij al zijn vrienden op 1 na is kwijt geraakt. En ook ik ga vrienden kwijtraken. En afgelopen weekend beangstigde mij dat enorm. Ik ben dan ook enorm bezig geweest met de vraag wat vriendschap voor mij betekent. Een vraag waar ik eigenlijk nog nooit heel goed over nagedacht heb. Ik noem iemand snel een vriend, maar ik realiseer mij dat ik daardoor ook vaak teleurgesteld word als de “vriend” toch niet een Vriend blijkt te zijn, maar iemand die jou gewoon even nodig heeft voor een korte periode. En daar is niets mis mee, dat mag. Maar wat er bij mij dan gebeurt is dat ik mijn aandacht ga verspreiden over mijn “zogenaamde” vrienden en over mijn echte Vrienden. En is dat wat ik wil als ik nog een jaar te leven heb? Wil ik mijn echte Vrienden zo weinig aandacht geven als dat ik nu doe, of wil ik dat anders?
Ik vraag mij nu iedere keer af “wat zou ik doen als ik nog een jaar te leven heb”?
En nee dat is geen grote reis maken, geen exotische oorden bezoeken en ook geen grote rigoureuze beslissingen nemen. Althans nu nog niet. Nu wil ik het klein houden, genieten van de mensen die mij dierbaar zijn, nadenken wat echt belangrijk voor mij is. Nadenken over hoe ik herinnerd wil worden, nadenken over wat ik achter wil laten als ik er niet meer ben. Ik ga mensen verliezen en ik heb gelukkig nog wel de energie om er nieuwe mensen bij te krijgen (dat is wel een groot verschil met iemand die ziek is, ik heb de energie om dingen te doen). Want ik ga er ook mensen bij krijgen. Mensen die mij in het komende jaar dierbaar gaan worden. Mensen die door dit programma met mij hele diepe gesprekken aangaan, mensen waarmee ik een echte verbinding voel.
Mijn verhaal lijkt wel op dat van Hans. Maar toch is het anders want ik heb de dood uitgenodigd om bij mij aan tafel te komen zitten en bij Hans is hij gewoon aangeschoven.
Ik merk dat ik erover schrijven best heel lastig vind. Ik ben enorm bang dat ik mensen kwets met dit programma en dat is absoluut niet mijn bedoeling.
Zoals Stephen Levine zegt: “This programme offers you: a year to live as consciously as possible, a year to finish business, to catch up with our lives, to investigate and deal with our fear of death, to cultivate our true heart an find our essential wisdom en joy. A year to live as if that is all that remains”.
Pingback: Tweets die vermelden Je leeft pas als je de dood durft aan te kijken | Petra Hubbeling -- Topsy.com
Het is echt indringend zoals je schrijft, niet aangeschoven maar uitgenodigd.
Hoe is dat voor de mensen waar de dood aangeschoven is?
Ik “ken” iemand bij wie de dood was aangeschoven; Sjoukje Jansen.
Via een simpele site “Persoon van het Jaar 2009”.
Zij is negen maanden na de geboorte van haar jongste kind gestorven aan ALS. Zo’n mooie bevlogen vrouw die alles los moest laten, tot haar kinderen aan toe. Haar blogs op hyve heb ik pas gelezen toen ze al was overleden. Van begin tot eind. Zo indrukwekkend dat ze er al niet meer was toen ik ze las. Voor haar was het echt nog (g)een jaar te leven.
Ik begrijp heel goed hoe moeilijk het is om te schrijven als je bedenkt dat er mensen zijn die echt nog maar een jaar hebben te leven, ook al weten ze dat niet precies.
Je nodigt uit en de dood schuift niet zomaar aan.
Toch, ik kan niet spreken voor mensen die weten dat ze gaan overlijden maar toch…
“cultivate our true heart an find our essential wisdom en joy”
Dat je dat gaat delen met iedereen die het wil lezen, dat kan voor iedereen wat betekenen, ziek of gezond, snel of nog lang niet overlijden. Dank je dat je dat gaat doen.
Beste Petra,
Wat een prachtig stukje, prachtig in letterlijke zin is niet helemaal het goede woord, moedig misschien. Het is een onderwerp waar ik het de laatste jaar direct mee werd geconfronteerd. Dan ben ik zelf ontzettend blij met alles wat ik heb en nog kan doen.
Anja
Toen de dood aanschoof in ons gezin, niet alleen ik werd geraakt, m’n hele gezin heeft de dood gezien:
Laat me los
En laat me gaan
Naar het allerveiligste bestaan
Ik kon het immers altijd al
Zonder benen staan
Geniet
‘t doet ’t er toch niet toe
Als je me niet meer ziet
Ik ben er toch
Voor jou en jou en jou, altijd
Als je wilt
Doe je ogen dicht en kijk,
Luister en voel je rijk
Vanuit m’n eigen plek
Staar ik heus wel in je nek 🙂
Kijk, kijken we elkaar aan
Vanuit ons tijdloze bestaan
Hoor de kosmos trillen
Jij en ik, voel je
Zijn eeuwig, en precies dat wat we willen
Luister je naar je licht?
En lach je met je tenen?
Voel je, ook zonder m’n gewicht
Besta ik nog in jou en jou en jou
Omdat ik zoveel van jullie hou
© Ben Licher, 2006
Oh en ik leef nog. Elke dag!
lieve Petra, Ik realiseer me net pas dat als jij afscheid neemt dit jaar, wij anderen (ik meer in het bijzonder) dus ook afscheid nemen van jou. Vreemd hoor. Ik ken je nog maar heel kort, veel te kort, en dan komen we meteen al bij het thema afscheid nemen en de dood. Gelukkig realiseer ik me ook direct dat ik het geluk heb je nu nog een heel jaar te kunnen (leren) kennen! liefs, Lieke.
Het problematische vind ik het glamour achtige er aan. Ik heb hier nogal over nagedacht, omdat ik in zekere zin ervaringsdeskundige ben, en heb gemerkt dat goed sterven eigenlijk nooit bewondering oogst, maar eerder wegduwen en veronachtzaming. Doodgaan is een pijnlijk, ongemakkelijk en onsmakelijk proces. Ik zou het denk ik geloofwaardig(er) vinden als jij actief stervenden ging opzoeken, en van hen zou leren, naar hen zou luisteren. Ik heb bij deze oefening, vanuit mijn eigen ervaring een steeds ongemakkelijker gevoel. Zonder te willen oordelen over je drijfveren en ervaringen.
Twee keer heb ik de dood mogen aanschouwen , Ontelbare keren mensen zien wegvallen die nog niet klaar waren , vochten voor nog een jaar , een maand , een dag , een uur …..
Nog steeds kan ik jou verlangen – een jaar te leven – niet plaatsen maar probeer ik het te begrijpen.
Wij spreken elkaar . . .
Hi Petrah,
Wat mooi en indrukwekkend om jouw blog te lezen en ook de reacties. Ik volg je op deze bijzondere reis. We hebben er al over mogen praten met elkaar. Doe ik graag nog eens vaker. Het zo lezen en zeker ook de reacties op je verhaal, zet mij in ieder geval ook weer aan tot denken, tot bewustwording van de vragen die gesteld worden. Bewust bezig met de kijk van een ieder of zijn of haar verhaal en dat van een ander.
Heftig en mooi tegelijk.
Liefs Gabrie